ید چیست ؟
ید چیست ؟
ید چیست؟ ید یکی از مواد معدنی ضروری در بدن است که در موادی مانند نمک یددار وجود دارد و برای سلامتی بدن لازم است و به عنوان مثال غده تیروئید برای درست کار کردن به ید نیاز دارد. علاوه بر نمک یددار، تربچه، مارچوبه، هویج، گوجه فرنگی، اسفناج، شاهی، سیب زمینی، نخود، قارچ، پیاز و …. هم دارای ید هستند.
ماده غذایی ید چیست؟
این ماده معدنی در بدن به میزان بسیار کم مورد نیاز است. برای آنکه هورمون تیروئید به صورت نرمال عمل کند باید هر سال تقریباً معادل ۵۰ میلی گرم و یا تقریباً ۱ میلی گرم ید در هر هفته در رژیم غذایی مورد مصرف قرار گیرد. این شبه فلز در متابولیسم چربی‌ها دخالت می‌نماید و زیادی آن را از بین می‌برد و در بهبود و تقویت حالات فیزیکی و روانی دخالت دارد. کمبود ید در اطفال موجب عقب افتادگی و در اشخاص بالغ موجب سرطان سینه، احساس خستگی و… در پاره‌ای از حالات به ایجاد حماقت و نفهمی ختم می‌شود. به علاوه موجب اضافه وزن و کمبود انرژی می‌گردد. در صورت نرسیدن ید به بدن، در دهان احساس یک نوع طعم فلزی و گاهی زخم‌هایی در دهان و کمی ترشح غدد بزاقی و اسهال و تهوع خواهد شد.
ید چیست و برای شما چه می‌کند؟
- در سوزاندن چربی‌ها در رژیم‌های لاغری کمک می‌کند.
- در رشد بدن موثر است.
- به تولید انرژی بیشتر کمک می‌کند.
- سبب بهبود مشکلات روانی و افزایش نشاط روانی می‌گردد.
- در حفظ سلامت مو، ناخن، پوست و دندان‌ها کمک می‌کند.
نحوه عمل آوردن غذاها و مواد تغذیه‌ای که در خاک نامناسب و فاقد ید عمل آورده شده باشند به عنوان دشمنان، ید محسوب می‌شوند.
مقدار مورد نیاز ید چیست؟
- اگر میزان دفع ید کمتر از ۲۰ g/L باشد کمبود ید از نوع شدید خواهد بود.
- اگر میزان ید ۲۰ g/L تا ۴۰ باشد از نوع متوسط خواهد بود.
- اگر میزان دفع ید ۵۰ g/L تا ۹۹ باشد از نوع ملایم خواهد بود.
علائم و نشانه‌های کمبود ید چیست؟
- در جنین: افزایش سقط، مرده زایی و نقایص مادرزادی (عقب ماندگی ذهنی، کری، اسپاستیسیتی ) ، حالت انقباضی.
- در شیرخوارگی: افزایش مرگ و میر دوران شیر خوارگی، اختلال ذهنی و روانی، حرکتی، کم کاری تیروئید. شما می‌توانید اطلاعات بیشتری در مورد بیماری تیروئید را در اینجا ( غده تیروئید و اختلالات آن ) مطالعه و استفاده کنید.
- در دوران کودکی: گواتر، کم کاری تیروئید، اختلال عملکرد روانی و رشد فیزیکی.
- در دوران بلوغ: گواتر، کم کاری تیروئید و اختلال عملکرد روانی.
وقتی ید کمتر از مقداری لازم به بدن برسد سلول‌های غده تیروئید تجزیه می‌شوند و خونریزی می‌کنند. هر گاه کمبود ید در مدت طولانی ادامه یابد رفته رفته مقدار بسیاری بافت جایگزین ضخیم، که دیگر قادر به تولید هورمون تیروئید نمی‌باشد جای این سلول‌ها را می‌گیرد. در این صورت دیگر «ید» به تنهایی قادر به نوسازی چنین غده‌ای نخواهد بود. هرگاه غده تیروئید با غذاهای، یددار معمولی تغذیه نشود. ید رادیوآکتیو بسیار سمی ناشی از غبارها انفجارهای اتمی را حریصانه جذب می‌کند. در نتیجه این غده به خصوص در برابر سرطان و «تکمه‌های پیش سرطانی» آسیب پذیر می‌گردد. هر گاه، ید کافی به غده تیروئید برسد هیچ ماده رادیو اکتیو جذب نمی‌شود و هیچ زیانی وارد نمی‌آید. نسبت گواتر با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد و به حداکثر خود در سن جوانی می‌رسد. شیوع آن در دختران بیش تر از پسران است. بیشترین گروه را بچه‌های ۸ تا ۱۴ ساله تشکیل می‌دهند. بچه‌های مدرسه‌ای که در مناطقی با کمبود ید زندگی می‌کنند. در مقایسه با بچه‌های مدرسه‌ای دیگر از ضریب هوشی ( IQ ) پایین‌تری برخوردارند.
نحوه عملکرد ماده معدنی ید چیست؟
یدهایی که همراه با آب یا مواد غذایی وارد دستگاه گوارش می‌شوند پس از ورود به جریان خون جذب غده تیروئید می‌شوند و غده تیروئید در سلول‌های خود امکاناتی دارد که می‌تواند غلظت ید خود را به ۳۰ برابر غلظت ید خون برساند و در حالات فعالیت حتی چندین برابر پیش از این مقدار ید خون را جذب نماید. ید پس از ورود به سلول‌های غده‌ای ابتدا اکسیده و سپس وارد فضاهای درون غده‌ای می‌شوند که این فضاها از یک ماده گلیکوپروتئین به نام تیروگلوبولین پر شده‌اند. تیروگلوبولین در خود تعداد زیادی اسید آمینه تیروزین جا داده است که با «ید» می‌شوند و T4 و T3 به وجود می‌آورند.
بدین طریق T4 و T3 در مولکول بزرگ تیروگلوبولین جای دارند. سلول‌های غده تیروئید بر حسب نیاز بدن مقدار کمی از این ترکیب مختلط را می‌بلعند و پس از بلعیدن تیروگلوبولین آنزیم‌هایی را روی آن می‌ریزند که موجب آزاد شدن T4 و T3 از مولکول تیروگلوبولین می‌گردند. T4 و T3 پس از آزاد شدن از مولکول تیروگلوبولین وارد مویرگ‌های غده می‌شوند و از طریق گردش خون به تمام سلول‌های بدن می‌رسند. در جریان خون نیز T4 و T3 آزاد نیستند بلکه با پروتئین‌های خون در پیوندند و به کندی آزاد می‌شوند و وارد سلول‌های بدن می‌شود.
